Sevgili okuyucularım;
Kurtuluş savaşı bir ulusun uyanışıdır, Emperyalist ülkelerin amellerinin ateşinin halkımız tarafından, Mustafa Kemal’in önderliğinde kanları ile suladıkları toprakları yeni bir yurt yaratarak, vatana dönüştürülmesidir.
Milli mücadele savaşının sayısız kahramanlarından biride, Fahrettin Altay Komutasındaki 56’sı subay olmak üzere 1.200 kişilik Azerbaycan Türklerinden oluşan suvari birliğinin Firudin Daryal. Komutasında, Türk ulusunun bağımsızlık savaşına katılmasıdır. Firudin Daryal bey Mart 1920’de Karabağ ve Zengezur’da Ermenilerin Rus destekli katliam hareketi üzerine, 21-22 Mart gecesi Ermeni Taşnak birliklerine, Hankentinde bulunan piyade alayının kışlasına ani bir baskın düzenleyerek Askeran yolunu kapaması, 22 Mart’tan sonra,Azerbaycan’ın Askaran bölgesinde Sultanov Khosrov bey gerçek ismi “FERMAN” olan, Ferudin bey”le. 2 Nisan 1920’de Dron’un birliklerini mağlup ediyorlar. Ferudin Bey o muharebelerde de gösterdiği başarı nedeniyle,. 28 Nisan 1920’de Sultanov Khosrov Beyin yardımcılığını kazanıyor. Azerbaycan ordusunun dağılmasından sonra, Karabağ ayaklanmasının büyük bir vahşetle Kızıl ordu tarafından bastırılmasından sonra, Firudin bey, Azerbaycan Cumhuriyeti ordusunun süvari ve piyade alaylarının hayatta kalan askerlerini toplayarak, Albay Nuh bey Sofiyev ve Albay Samet bey önderliğinde Araz nehrini geçerek İran topraklarına geçerler. İran hükümetinin silahları teslim etme talebine talebinde bulunur, İran’ın isteğine uymadıklarından silahlı çatışma yaşayarak. Araz Nehri boyunca geri çekilerek Iğdır’a girerler.
Feridun bey Daryal. Azerbaycan Karabağ’lı ordu komutanıdır; 1918-1919’da Karabağ’da Ermeni Taşnaklar ile mücadele ederek Şuşa ve Hankentı’ni onlardan kurtarır. 1920’de; 1200 Azerbaycanlı askerle Türkiye’ye geçerek Türk ordusuna katılır.
Katıldığı, Milli Mücadelede savaşında 15.ci Süvari Alayı’nda tümen komutanı olarak görev yapar ve 1920 sonbaharında başlayan ve Doğu Anadolu’nun Ermenilerden temizlenmesiyle sona eren, 1921 yılının başına kadar süren Doğu Anadolu savaşında büyük rol oynar.
Sarıkamış, Kağızman, Kars ve Iğdır’ın geri alınma harekâtların da omzundan yaralanarak Gazi unvanı almış ve bu muharebelerde üstün başarılar göstermiştir. İyileştikten sonra 26 Ağustos 1922’de başlayan ” Büyük Taarruz ” harekatlarına katılarak, kumanda ettiği birliği ile Afyon medyam muharebesinden sonra, Uşak üzerinden, Selendi, Kula,Salihli ve Kasaba (Turgutlu) üzerinden İzmir’e giren Fahrettin Altay’ın 15. Süvari Alayı’nda süvari tümen komutanı olarak görev yüklenerek, İzmir’e ilk girenlerden olmuştur. Manisa da sevilen ve sayılan “Tarzan” diye anılan Kerkük Türkü Gazi Ahmed Carlak (Bedevi) de aynı süvari alayının yan kolunda, yer arak kurtuluş Savaşında yerini almıştır. Bu gün (Tarzan) Ahmet Carlak (Bedevi) Manisa için efsanevi Doğa sevdalısı ve Milli kahraman olarak anılmaktadır. Manisa’da Bulvar Caddesine ve Parkına ismi verilmiş ve Şehrin muhtelif yerlerinde Heykelleri bulunmaktadır.
“FERMAN” olan, Ferudin Daryal bey Savaştan sonra, Mustafa Kemal Atatürk tarafından “İstiklal Madalyası” ile ödüllendirilmiştir. İstanbul’da yüksek askerlik eğitimi alarak, eski Silah arkadaşları olan Azerbaycan Cumhuriyeti ordusunda birlikte görev yaptığı Subay’lar la birlikte orduda kalarak askerlik hizmetine devam etmiştir.
Vatan hasretiyle yanarak, 70 Yıl SSCB’nin esareti altında kalmış Azerbaycan’ın bağımsızlığını görmeden, hasretini gideremeden, Azerbaycan’ın bağımsızlığından 2 yıl önce, 1989 yılında 88 yaşında vefat ediyor.
Azerbaycan’ın Medeniyet beşiği olan 44 Günlük savaşta İlham ALİYEV’in Azerbaycan’ın işgal altından kurtardığı Karabağ Topraklarından olan, ŞUŞA Şehrinde 1901 yılında Şuşa şehrine 25 kilometre uzaklıktaki “Teze kend” köyünde doğmuştur.
Vefatı öncesi ; Son sözlerini yanındaki Azerbaycanlı arkadaşına şöyle söylüyor. “Eğer sen başı altın tahtla taçlanmış, milletin ve vatanın olmadan köçürsen (Ölürsen) mutsuzsun.” Diyor.
Ayrıca, ölümünden önce arkadaşlarından, “Mezar taşıma Kurtuluş Savaşı gazisi ve süvari birliği albayı” olduğunun yazılmasını istiyor.
Cenazesi, Askeri birliklerin özel bir askeri töreniyle ve büyük bir kalabalıkla İstanbul’da Karaca Ahmet mezarlığına defnediliyor.
Vatanın Kurtuluşunu borçlu olduğumuz, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına minnet duygularımızı arz ederek Ata’mızın emaneti olan Vatan kurtuluşunun 100.cü Yılını doldurdu. Emanet ettiğin ‘Türk Gençliği” ilelebet senin şiarınla yaşatacak ve sonsuza dek bu Vatan sana ve silah arkadaşlarına minnettar olacaktır.
Sağlıklı yaşayın sağlıcakla kalın.
Albay (Ferman) Firudin Daryal